τελική αξιολόγηση του προγράμματος
ως προς τις γνώσεις που αποκτήθηκαν και την αλλαγή στάσεων των μαθητών
ως προς τις γνώσεις που αποκτήθηκαν και την αλλαγή στάσεων των μαθητών
Η αξιολόγηση συνιστά σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της μαθησιακής διαδικασίας και αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση, προκειμένου να ανατροφοδοτηθεί η διαδικασία υλοποίησης ενός Σχεδίου Εργασίας, να εντοπισθούν οι δυσκολίες και να γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις. Επιπρόσθετα, πέρα από την ανατροφοδότηση, μέσω της αξιολόγησης δίνεται η δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να γνωρίσει πώς σκέφτονται, τι αισθάνονται και πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές διάφορα σημαντικά ζητήματα.
Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, προκειμένου η αξιολογική μεθοδολογία να είναι λειτουργική και να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη δυναμική αναπτυξιακή εικόνα για την πορεία των μαθητών, πραγματοποιήθηκε συνδυασμός διαμορφωτικής αξιολόγησης και αθροιστικής αξιολόγησης, γεγονός που συνεπάγεται ότι το πρόγραμμα αξιολογήθηκε τόσο κατά τα στάδια υλοποίησής του όσο και στο τελικό στάδιο. Τα μεθοδολογικά εργαλεία που αξιοποιήθηκαν ήταν το ερωτηματολόγιο και η επιτόπια παρατήρηση.
Αναλυτικότερα, η διαμορφωτική αξιολόγηση, πραγματοποιήθηκε αφενός μέσω των επιμέρους δραστηριοτήτων και αφετέρου μέσα από τις καταγραφές του ημερολογίου του εκπαιδευτικού (επιτόπια παρατήρηση), το οποίο τηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια εκπόνησης του προγράμματος.
Όσον αφορά στην αθροιστική αξιολόγηση, αυτή συντελέστηκε μέσα από την συζήτηση που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της ολομέλειας της τάξης (επιτόπια παρατήρηση), αφού ολοκληρώθηκε όλο το πρόγραμμα. Η ολομέλεια τάξης είναι ένα ιδιαίτερα χρηστικό εργαλείο αξιολόγησης και ανατροφοδότησης, καθότι μέσα από αυτήν οι μαθητές εξάγουν συμπεράσματα, εκφράζουν τις απόψεις τους για το αποτέλεσμα του προγράμματος, της συμμετοχής, της συνεργασίας και της δημιουργικής έκφρασης. Αξίζει να προστεθεί εδώ ότι μέσω της ολομέλειας, οι μαθητές οικειοποιούνται σταδιακά δεξιότητες αυτοαξιολόγησης ως άτομα και ως ομάδες, διότι μαθαίνουν να αξιολογούν όχι μόνο τη δική τους δουλειά αλλά και τη δουλειά της ομάδας τους, ώστε ο καθένας μόνος του αλλά και όλοι μαζί να προσπαθούν για καλύτερα αποτελέσματα.
Ακόμη, αφού ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα μοιράστηκε σε όλους τους μαθητές ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο, με ανοικτού και κλειστού τύπου ερωτήσεις, προκειμένου να ελεγχθεί ο βαθμός επίτευξης των στόχων του προγράμματος.
__.pdf | |
File Size: | 320 kb |
File Type: |
Με γνώμονα τις απαντήσεις των μαθητών στο ερωτηματολόγιο και τις καταγραφές του ημερολογίου των εκπαιδευτικών το οποίο τηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια των παρεμβάσεων, διαπιστώθηκαν τα εξής:
- Γενικά:
Λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος των μαθητών και της προσπάθειας που κατέβαλαν για την ολοκλήρωσή του, η διεξαγωγή του προγράμματος θεωρήθηκε επιτυχής. Το πρόγραμμα, στο σύνολό του, ανταποκρίθηκε στους εκπαιδευτικούς στόχους που τέθηκαν αρχικά. Επίσης, όλοι οι μαθητές εξέφρασαν την επιθυμία συνέχισης των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων για το ποδήλατο και την επόμενη σχολική χρονιά, όπως κατέδειξαν οι απαντήσεις τους στην ερώτηση 8 του ερωτηματολογίου.
Το Σχέδιο εργασίας "Ποδήλατο, τέρμα στη σπατάλη, γυρίζω το πετάλι", αποτέλεσε για τα παιδιά μία πολύ ευχάριστη βιωματική εμπειρία, μέσα από την οποία ενισχύθηκε η αυτοπεποίθησή τους, όχι μόνο γιατί κατάφεραν να συνεργαστούν και να παράγουν τα δικά τους έργα, αλλά και γιατί μέσα από αυτή τη διαδικασία συνειδητοποίησαν την αξία και τα οφέλη του ποδηλάτου αφενός για την υγεία τους και την οικονομία της οικογένειάς τους και αφετέρου για τη διάσωση του πλανήτη. Το πρόγραμμα, στο σύνολό του, ανταποκρίθηκε στους εκπαιδευτικούς στόχους που τέθηκαν αρχικά. Τα παιδιά έδειξαν τον ενθουσιασμό τους καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης προγράμματος και συμμετείχαν δυναμικά στις διάφορες δραστηριότητες.
Στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα άρεσε στους μαθητές συγκλίνουν οι καταγραφές του ημερολογίου του εκπαιδευτικού και οι απαντήσεις των μαθητών στην ερώτηση "Πώς σου φάνηκε το πρόγραμμα για το ποδήλατο; Σου άρεσε...", όπως διαφαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί.
Επιπλέον στην ερώτηση για το αν θα επιθυμούσαν το πρόγραμμα να συνεχιστεί και την επόμενη σχολική χρονιά με άλλα θέματα, όλοι οι μαθητές απάντησαν θετικά. Όπως επίσης το ίδιο θετικές ήταν οι απαντήσεις των μαθητών στην ερώτηση για το βαθμό ικανοποίησης από τις ομαδικές εργασίες.
Η δημιουργία της ταινίας μικρού μήκους "ρόδα είναι και θυμίζει..." αναδείχθηκε ως η πιο ενδιαφέρουσα δραστηριότητα για τους μαθητές, γεγονός που κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στο ότι η δράση αυτή ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τους ίδιους, με το οποίο δεν είχαν ασχοληθεί ξανά στο παρελθόν. Δεύτερες στις προτιμήσεις των μαθητών ακολουθούν, σύμφωνα με το γράφημα, οι εκπαιδευτικές επισκέψεις στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής Ηλιούπολης και στο Κ.Π.Ε. Αργυρούπολης.
- Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:
Οι μαθητές ανέλαβαν πρωτοβουλίες, αυτενέργησαν, έμαθαν πώς να μαθαίνουν συνεργατικά, να επικοινωνούν αποτελεσματικά με το περιβάλλον τους, να προσπαθούν συλλογικά για ένα κοινό στόχο και τελικά διαμόρφωσαν θετική στάση απέναντι στη μάθηση και στο σχολείο. Τόσο ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων, όσο και ο χαρακτήρας των αξιοποιούμενων ψηφιακών εργαλείων ευνόησαν την αλληλεπίδραση, την επικοινωνία και την ψηφιακή συνεργασία των μαθητών.
Στις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν συμμετείχε το σύνολο των μαθητών και των δύο τάξεων. Παράλληλα η παραγωγή κοινού έργου διευκόλυνε τη συμμετοχή όλων, ακόμη και των πιο αδύναμων μαθητών οι οποίοι κατέθεσαν τις απόψεις τους, κάποιες από τις οποίες αξιοποιήθηκαν από την ομάδα, γεγονός που ενίσχυσε σημαντικά την αυτοεκτίμησή τους καθώς και τον ενταξιακό χαρακτήρα των παρεμβάσεων. Ακόμη, οι δυνατότητες που δόθηκαν στους μαθητές για επικοινωνία, αλληλεπίδραση και υιοθέτηση εναλλακτικών τρόπων συνεργασίας, συνέβαλαν στην κοινωνική τους ανάπτυξη. Τα κίνητρα προέκυψαν αυθόρμητα, γεγονός που λειτούργησε ενισχυτικά κυρίως για τους διστακτικούς μαθητές.
Επιπρόσθετα, οι μαθητές αναλαμβάνοντας ρόλο δημιουργού κατά την παραγωγή της ταινίας μικρού μήκους "Ρόδα είναι και θυμίζει", ανέπτυξαν δεξιότητες μιντιακού γραμματισμού (media literacy) και δεξιότητες καλλιτεχνικού γραμματισμού (art literacy). Παράλληλα, μέσα από την παραγωγή του δικού τους υλικού, ενισχύθηκε η αυτοπεποίθησή τους και η αίσθηση ανεξαρτησίας τους.
Πέρα από τις γλωσσικές και επικοινωνιακές δεξιότητες που καλλιέργησαν οι μαθητές, ενισχύθηκαν και οι μεταγνωστικές τους δεξιότητες μέσα από την ενεργή εμπλοκή τους σε όλα τα στάδια του διδακτικού project. Οι μαθητές ανέπτυξαν διανοητικές διεργασίες κριτικής σκέψης καθώς για να οδηγηθούν στο τελικό αποτέλεσμα, έπρεπε όχι μόνο να βασιστούν στις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες τους αλλά και να αναλογιστούν τις δεξιότητες που θα πρέπει να αποκτήσουν για να φέρουν σε πέρας το έργο τους.
- Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών
Η πλειονότητα του μαθητικού δυναμικού ήταν ήδη εξοικειωμένη με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ωστόσο καλλιεργήθηκε σε μεγαλύτερο βάθος ο ψηφιακός γραμματισμός (digital literacy) των μαθητών. Τα παιδιά αξιοποίησαν πληθώρα ψηφιακών μέσων, τα οποία σε συνδυασμό με τις αναλογικού τύπου δραστηριότητες αλλά και τις θεματικές δραστηριότητες πεδίου, αποτέλεσαν μέσο δημιουργικής έκφρασης. Η διεξαγωγή ορισμένων από τις δραστηριότητες με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών έδωσε μια προστιθέμενη αξία στην παραδοσιακή προσέγγιση του υπό διαπραγμάτευση θέματος, ενεργοποίησε τη φαντασία των παιδιών και δημιούργησε επιπλέον κίνητρα στα παιδιά για αλληλεπίδραση και συμμετοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερο εξοικειωμένοι με τις Τ.Π.Ε. μαθητές βοηθούσαν και υπεδείκνυαν τον τρόπο χρήσης στους λιγότερο εξοικειωμένους.
Οι ίδιοι οι μαθητές στην αντίστοιχη ερώτηση του ερωτηματολογίου (ερώτηση 9) για τη συνδυαστική αλληλεπίδραση με αναλογικού και ψηφιακού τύπου δραστηριότητες απάντησαν σχεδόν όλοι με θετικά σχόλια, δηλώνοντας ότι τους ικανοποίησε.
- Ως προς την αλλαγή στάσεων και συμπεριφοράς:
Τα παιδιά διερεύνησαν μέσα από διάφορα γνωστικά αντικείμενα το θέμα του ποδηλάτου, αναπλαισιώνοντας τις γνώσεις που είχαν αποκτήσει κατά την αρχική παραδοσιακή επαφή τους με το θέμα. Η επαφή των μαθητών με έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό τους ώθησε να αντλήσουν σημαντικές πληροφορίες και να αποκτήσουν μία πιο σφαιρική εικόνα για τις διαστάσεις και τις συνέπειες σημαντικών περιβαλλοντικών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες πόλεις από την υπερκατανάλωση ενέργειας και τη χρήση καυσίμων, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και το κυκλοφοριακό.
Οι διάλογοι που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στις ομάδες κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων, φανερώνουν τις γνώσεις και τις στάσεις που αποκτήθηκαν μέσα από την όλη προσέγγιση. Οι μαθητές ενημερώθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν για το θέμα των μετακινήσεων, της ασφαλούς χρήσης του ποδηλάτου και τα οφέλη από τη χρήση του σε ατομικό, τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα υιοθέτησαν συμπεριφορές φιλικές προς το περιβάλλον σε σχέση με τις μετακινήσεις τους στην πόλη, καθότι παρατηρήθηκε ένας μικρός αρχικά αριθμός μαθητών, που με το πέρασμα του χρόνου γινόταν μεγαλύτερος, να χρησιμοποιεί το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης από και προς το σχολείο κάθε πρωί και κάθε μεσημέρι στο σχόλασμα.
- Η ημέρα τοπικής δράσης, δηλαδή η κοινή ποδηλατοπορεία με τα άλλα σχολεία, απέκτησε ιδιαίτερο νόημα για τους μαθητές, καθότι συνέδεσε τη σχολική με την κοινωνική τους ζωή, ενώ παράλληλα πέτυχε το στόχο της συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση της σχολικής και της ευρύτερης τοπικής κοινότητας.
- Τι είπαν οι ίδιοι οι μαθητές για τις δραστηριότητες που πλαισίωσαν το project:
- "Θέλω να πείσω τους γονείς μου να πάψουν να χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για να μη ρυπαίνουν το περιβάλλον". (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Αυτό που θα ήθελα από τους άλλους να αλλάξουν σε σχέση με το ποδήλατο, είναι να αρχίσουν να το θεωρούν μέρος της καθημερινότητάς τους για πρακτικούς λόγους όπως η εξοικονόμηση ενέργειας , η οικονομία, η βελτίωση της φυσικής τους κατάστασης και η υγεία τους". (μαθητής Στ' τάξης)
- "Θέλω από σήμερα να χρησιμοποιώ συχνότερα το ποδήλατο στις μετακινήσεις μου". (μαθητής Στ΄τάξης)
- "Έμαθα να οδηγώ προσεκτικά με το ποδήλατο. Το πρόγραμμα θα με ωφελήσει για την ασφάλειά μου." (μαθητής Ε' τάξης)
- "Στην αρχή δυσκολευόμασταν στις ομαδικές εργασίες στον υπολογιστή, όμως με τον καιρό το πρόγραμμα βοήθησε σημαντικά στη βελτίωση της συνεργασίας μας". (μαθήτρια Στ' τάξης)
- "Θεωρώ πως οι δράσεις με τη χρήση Η/Υ ήταν πολύ πιο ενδιαφέρουσες και συναρπαστικές". (μαθητής Στ' τάξης")
- "Η δραστηριότητα που ξεχώρισα ήταν η ταινία επειδή μάθαμε πολλά καινούρια πράγματα, αλλά και το αποτέλεσμα ήταν καθαρά δικό μας". (μαθήτρια Στ' τάξης)
- "Έμαθα πολλά πράγματα για το ποδήλατο που δεν ήξερα." (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Εκείνο που θέλω να αλλάξω στη συμπεριφορά μου σε σχέση με το ποδήλατο είναι να το χρησιμοποιώ συχνότερα". (μαθητής Ε' τάξης)
- "Έμαθα πώς να κυκλοφορώ σωστά με το ποδήλατο και θα με βοηθήσει σε όλη μου τη ζωή." (μαθητής Ε' τάξης)
- "Από τους μεγάλους θα ήθελα να είναι πιο προσεκτικοί με τους ποδηλάτες όταν οδηγούν". (μαθητής Ε' τάξης)
- "Μου άρεσε που μάθαμε για το ποδήλατο στις άλλες χώρες". (μαθήτρια Στ' τάξης)
- "Ήταν μία πολύ ωραία εμπειρία". (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Μου άρεσε πολύ η δημιουργία της ιστοριογραμμής του ποδηλάτου, γιατί κάναμε αναδρομή στο παρελθόν και γνωρίσαμε διάφορα ποδήλατα". (μαθητής Στ' τάξης)
- "Θα χρησιμοποιώ περισσότερο το ποδήλατό μου". (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Πιο πολύ μου άρεσε που δουλεύαμε σαν ομάδα."(μαθητής Στ' τάξης)
- "Έμαθα να συνεργάζομαι και να δουλεύω ομαδικά. "(μαθήτρια Στ' τάξης)
- "Μου άρεσε η εξέλιξη του ποδηλάτου στο χρόνο, διότι μάθαμε πώς ήταν τα ποδήλατα από παλιά μέχρι και σήμερα." (μαθήτρια Στ' τάξης)
- "Έμαθα πόσο σημαντικό είναι το ποδήλατο στη ζωή μας και πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν όλοι οι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν". (μαθήτρια Στ΄τάξης)
- "Μέσα από το πρόγραμμα έμαθα να συνεργάζομαι και νομίζω ότι έγινα καλύτερος άνθρωπος". (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Έμαθα να κυκλοφορώ στο δρόμο με ποδήλατο και να μη φοβάμαι αν προσέχω." (μαθητής Ε' τάξης)
- "Με τις ομαδικές εργασίες έμαθα να συνεργάζομαι και να διαχειρίζομαι καλύτερα τον Η/Υ". (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Μου έμαθε τρόπους να φροντίζω το ποδήλατό μου για να είμαι εγώ ασφαλής". (μαθητής Ε' τάξης)
- "Πιστεύω ότι έμαθα να κυκλοφορώ σωστά με το ποδήλατό μου και θα με ωφελήσει στο να κυκλοφορώ με ασφάλεια". (μαθητής Ε' τάξης)
- "Με συζήτηση, υπομονή και συγκέντρωση ξεπεράσαμε τις δυσκολίες στην ομάδα μου." (μαθήτρια Ε' τάξης)
- "Μου άρεσε όταν κάναμε την ταινία που κάποια παιδιά έφτιαξαν τους ήχους και κάποια άλλα ήταν κάτω στην κάμερα." (μαθήτρια Ε' τάξης)